«Жеңіске жетелеген қалам мен қару»

Бақбергенов Сәуірбек (15.04.1920-17.01.1997)

Бақбергенов Сәуірбек Оңтустік Қазақстан облысы, Созақ ауданында 1920 жылы 15 сәуірде орта шаруа отбасында дүниеге келген.

1929 жылы әкесі қайтыс болғасын оны қараусыз бала ретінде 1929 жылы Түркістан қаласындағы Крупская атындағы балалар үиінде тәрбиеленіп, 1935 - 1937жылдар аралығында осындағы педагогика училищесін бітірген.

1937 жылы Шолаққорғандағы негізгі мектепке мұғалим болып орналасады. Ең алғашқы өлеңдері 1939 жылы баспасөз беттеріне жарияланған. Соғысқа дейін өлеңдер, әңгімелер жазған.

1940 жылы қызыл әскер қатарына шақырлыған. Соғыс кезінде Солтүстік батыс майданында Новгород, Псков, Калинин, Холм, Великие Луки түбінде ұрыстарға қатысқан. 316-шы атқыштар дивизиясы Алматы қаласында 1941 жылы шілде-тамыз айларында құрылған. Мәскеуді қорғауда көрсеткен теңдессіз ерлігі пен батылығы үшін дивизияға 8 гвардиялық атқыштар дивизиясы аты берілген.

1941 жылдың 18 қарашасында Мәскеу облысының Волоколамск қаласының маңында ерлікпен қаза тапқан Ұлы Отан соғысының батыры, дивизияның тұңғыш командирі Иван Васильевич Панфиловтың аты берілді. Панфилов дивизиясы Ленин орден, Қызыл ту орденімен марапатталған. Бақбергенов Сәуірбай сол дивизиясында взвод командирі, 5-ші бөлімнің бастығының көмекшісі болған. Әскер қатарынан босаған соң «Социалистік Қазақстан» (қазіргі Егемен Қазақстан) газетінде еңбек етті.

Келесі жұмыстардың авторы: «Қоян көлге құлаған жүлдыз», «Мен сізді сүйемін».

«Тараз көгершіндері» атты үш хикаят жазған.

Соғыс тақырыбына жазылған: «Қарға тамған қан», «Алтын күрек», «Адам және көлеңке», «Көлеңке» романдары, «Талғат», «Белгісіз солдат», «Жанғожин», «Барлаушылар», «Атжалында» хикаяттары мен көптеген әңгімелері оқырманға жақсы таныс.

«Мейірімді анам», «Адам жоне көлеңке», «Кентау» романдарының; «Бозторғай», «"Әнші бала», «13-нөмірлі ойыншы» хикаяттарының, «Біздің жігіттер», «Біздің колхозда болған еді», «Жол Алтынемел арқылы өтеді» атты әңгіме жинақтарының авторы.

Информацию на казахском языке о народном писателе Казахстана, ветеране Великой Отечественной войны Саурбеке Бакбергенове предоставила Жаныл Арыстанбеккызы, заведующая отделом «Научно-исследовательская работа» Туркестанской областной универсальной научной библиотеки «Фараб» (Республика Казахстан, Туркестанская область).

Собрала и подготовила информацию Усенбаева А., архивист Государственного архива общественно-политической истории Туркестанской области (Республика Казахстан).

Краткий перевод

Бакбергенов Саурбек родился 15 апреля 1920 года в семье середняка Созакского района Онтустикской Казахстанской области. В 1929 году, когда умер его отец, он воспитывался в детском доме имени Крупской в ​​Туркестане, а в 1935-1937 годах учился поначалу в железнодорожном, а затем в педагогическом училище.

В 1937 году он стал учителем начальной школы в Шолаккоргане. Первые стихи были опубликованы в печати в 1939 году. Перед войной он писал также и рассказы.

В 1940 году его призвали в Красную Армию. Во время войны участвовал в боях под Новгородом, Псковом, Калинином, Холмом, Великими Луками на Северо-Западном фронте. 316-я стрелковая дивизия была создана в Алматы в июле-августе 1941 года. За храбрость и отвагу при обороне Москвы дивизия получила название 8-й гвардейской стрелковой дивизии.

Позднее дивизии было присвоено имя Героя Великой Отечественной войны, первого командира дивизии Ивана Васильевича Панфилова, героически погибшего 18 ноября 1941 года под городом Волоколамском Московской области. Панфиловская дивизия награждена орденами Ленина, Красного Знамени.

Бакбергенов Саурбек был командиром стрелкового взвода, офицером связи штаба полка, помощником начальника 5-го отдела в этой дивизии. После ухода из армии работал корреспондентом в республиканской газете «Социалистический Казахстан» (ныне «Егемен Казахстан»), в Казахском государственном литературном издательстве.

В 1950 году опубликовал повесть о дважды Герое Советского Союза лётчике Талгате Бегельдинове.

Автор трёх повестей, посвящённых Чокану Валиханову: «Қоянкөлге құлаған жүлдыз» («Звезда упала на Коянколь»), «Мен сізді сүйемін» («Я вас люблю»), «Тараз көгершіндері» («Голубки Тараза»).

Известны его повести и рассказы, посвящённые событиям Великой Отечественной войны: «Карға тамған қан» («Кровь на снегу»), «Алтын күрек» («Золотая лопата»), «Адам және көлеңке» («Человек и тень»), «Көлеңке» романдары, «Талғат» («Талган»), «Белгісіз солдат», «Жанғожин» и др.